Damla Sulama Sistemi Nedir? Nasıl Kurulur?

Çiftçilerimizin ekinlerini yetiştirirken çoğunlukla başvurdukları sulama teknikleri arasında yer alan damla sulama, bitkiler için en yararlı besin ve su dağılım sistemidir. Damla sulama sistemi, sulama suyunun filtreleyerek süzülüp eriyebilir gübreyle veya gübresiz olarak toprak yüzeyine ya da içine damlalar halinde verilmesidir. Su ve besinleri, doğru miktarda ve zamanda bitkinin kök bölümüne ulaştırır. Böylece, bir bitkinin ihtiyaç duyduğu su ve besinleri doğru zamanda almasını sağlar ve bitkilerin en uygun seviyede büyümelerine yardımcı olur. Damla sulama sistemi sayesinde; sudan, gübreden ve enerji kaynaklarından tasarruf ederek daha yüksek verim elde edilir. Peki çiftçiler ve bitkiler için bu kadar verimli olan bu sistemi nasıl kurmalıyız? Hep beraber bir inceleyelim. 

Damla sulama sistemi nasıl kurulur?

Öncelikle damla sulama sistemi kurmak için gerekli malzemeleri öğrenmek gerekiyor. Sizler için ihtiyacınız olan ürünleri sıralayacağız.

• Damla Sulama Borusu
• Delme Aparatı
• Meme Takma Aparatı
• Kazık
• Tel
• Pense
• Bıçak
• Tornavida
• Metre
• Damla Memeleri
• TE Bağlantı
• Nipel
• Dirsek
• Tapa
• Vana
• Conta
• PE Boru

Damla Sulama Sistemi Projelendirme Aşaması

Damla sulama sistemi projesinin kurulumu için bütün malzemeler tamamlandıysa sistemi oluşturmadan önce ilk olarak damla sulama yapmayı planladığınız alanın eğimli olup olmadığı tespit edilmelidir. Bunun için GPS, Google Earth ve ya Parsel Sorgulama Uygulaması kullanılabilir. Su kaynağının yerinin belirlenmesi; su kaynağının türü için kullanılacak filtre seçiminde, tarımsal üretime uygun olup olmadığı ve kullanılacak kimyasalların tespitinde önemlidir. Su kalitesinin ve toprağın fiziksel yapısının tespiti için su ve toprak analizinin yapılması gerekmektedir. Analiz sonucunda çıkan verilere göre damla sulama sisteminde kullanılacak damla sulama borusunun damlatıcı aralığı ve damlatıcı debisi belirlenir. Toprağın fiziksel yapısı ayrıca sulama süresi ve sulama döngüsüne de etki eden bir unsurdur. Gerekli kontroller yapıldığına göre artık damla sulama sistemini kurmaya hazırsınız. Gelin hep beraber nasıl kurulacağına bakalım.

Damla Sulama Sistemi Kurulum Basamakları

Damla sulama borularının serilmesi için serme makinaları kullanılabilir. Serme makinasının damla sulama borusuna ve damlatıcılara zarar vermeyecek şekilde dizayn edilmiş olması gerekmektedir. Damlatıcıların yukarı bakacak şekilde serilebilmesi için damla sulama boruları, serme makinasının makaralarına doğru yönde ve şekilde takılmalıdır. Serme işlemi yapılırken başlangıç ve bitiş noktalarında yaklaşık 2 metre fazla damla sulama borusu bırakmak sıcak-soğuk farkından dolayı borularda oluşabilecek çekme ve kısalma olayının olumsuz etkisinden kurtarmış olur. Serme işlemini yaparken damla sulama borularının kazıklarla sabitlenmesi gerekir. Bunun yanında rulolarının değişiminin hızlı yapılması, borulara zarar verebilmesi durumda anında müdahale edebilmek için en az iki kişinin bulunması ve sistemi sürekli kontrol etmesi önemlidir. 

Filtre Sisteminin Kurulması

Filtre sistemi kurulacak zeminin düz ve ya beton olması sistem için faydalıdır. Kurulumu tamamlanmış filtre sistemi kullanmak, montaj süresini kısaltmak açısından bir avantajdır. Kullanılacak filtre sisteminin su kaynağının çeşidine uygun olması; manometre, vakum kırıcı, basınç sabitleme ve fazla basınç tahliye vanalarını bulundurması gerekmektedir.

Ana Hat ve Submain Boruların Montajı

Damla sulama borusu yerleştirilmiş, filtre sistemi kurulmuş arazide bir sonraki işlem projede istenen çap, uzunluk ve özellikteki ana hat ve submain borularının montajıdır. Eğer işlemlerde vana kullanılacak ise vanaların uygun yerlere bağlantı montajı yapılır.

Damla sulama borularının bağlantı şekli, kullanılacak submain boru çeşidine göre Te veya fittings malzemeler (flexi borular, su tasarruf aparatları, vanalar…) ile yapılabilir. PE boru kullanılıyor ise contalı çıkış, nipeli veya mini vana ile yapılabilir.

Damla sulama borularında sonlarının körlenmesi için kör tapa ya da çiftli yüzük kullanılabilir. Tabii bu işlemin damlama boruları gerginleştirilip sisteme su verildikten sonra yapılması tavsiye edilir.

Sisteme Suyun Verilmesi ve Kontroller

Sistem güvenliği açısından, su sisteme verilmeden önce belirli bir süre boşa akıtılması gerekir. Damla sulama sistemine ilk su verildiği zaman, ilk etapta suyun sulama borularına gitmesi istenmez. Çünkü montaj esnasında ana hat ve submain hat içinde kirletici unsurların (toprak parçaları vb.) damlama borularını tıkama riski vardır.  Öncelikle ana hat ve daha sonrada submain hattın sonlarından belirli bir süre suyun akması sağlanır. Damla sulama borularının sonundan su geldikten sonra körleme işleminin yapılması daha uygundur.

Damla sulama sistemine göre gerekli olan sayı kadar vana açılarak sistem basınca bindirilir. Filtre giriş ve çıkış basıncı, ana hat basıncı, submain basıncı ve damla sulama borusunun en sonundaki basınç değerlerinin projeye uygun olup olmadığı kontrol edilir.

Projeye göre uygun olan ve kontrolü sağlanan basınç değerleri not edilir. Bu basınç değerlerini belirli periyotlarda kontrol etmek sistemin düzgün çalışıp çalışmadığını anlamak bakımından önemlidir.

Her Şey Tamam. Sıra Sistemi Çalıştırmakta!

Yüzey sulama teknikleri, tüm tarlayı/bahçeyi suyla kaplamayı içerir. Üstten sulama, bitkileri ıslatır ancak yüzey akışına neden olur. Buna karşılık damla sulama sistemi çok daha kontrollü bir sulama yöntemidir. Kökleri doğrudan bir su kaynağına maruz bırakarak çalışır. Bu yöntem, suyu yavaş ve sabit bir şekilde salan damla damlatıcıların kullanılmasıyla kolaylaştırılır. Damla yayıcılar küçüktür ve genellikle sıralar halinde düzenlenmiş olarak zeminde bulunur. Damlama yayıcılar, bir besleme hortumuyla bir su kaynağına bağlanır. Damla sulamanın başka bir versiyonu, içinde yerleşik damla yayıcılara sahip bir hortum kullanır. Damla sulama tekniğindeki bu varyasyona damlama bandı denir.

Her türlü damla sulamanın en büyük faydası bu yöntemlerin sağladığı kontroldür. Ayrıca bu sulama teknikleri oldukça ekonomik ve hassastır. Örneğin, tipik bir çim fıskiyesinin kullandığı su miktarı galon/dakika cinsinden ölçülür; standart fıskiye, dakikada bir dört ila yirmi litre arasında su yayar. Buna karşılık, bir damla yayıcının kullandığı su miktarı galon/saat olarak ölçülür. Bu kadar yavaş bir su akışı, suyun daha verimli kullanılacağı ve buharlaşmayacağı yerde toprağa emilmesini adeta garanti eder. İyi kurulmuş, bakımlı bir damla sulama sistemi, suyun israfla akıp gitmesi olgusunu tamamen ortadan kaldırır. Damla sulama, bahçelerinizi sulamanın verimli ve ekonomik bir yoludur. 

Damla Sulama Kaç Günde Bir Yapılır?

Diğer sulama yöntemlerinde, sulamalar haftada bir ya da iki haftada bir gibi geniş zaman aralıklarında yapılırken, damla sulama yönteminde genellikle bitkinin bir günlük veya birkaç günlük su ihtiyacını karşılayacak kadar su verilir ve her gün veya birkaç günde bir sulama yapılır. Damla sulama zamanlayıcısıyla suyu dilediğiniz zaman periyodunda otomatik olarak ayarlayabilirsiniz. 

Damla Sulama Sistem Şeması Nasıl Olur?

Damla sulama sistemi şeması oluştururken önce projenin hazırlık aşamasına dikkat edilmelidir. Proje hazırlık aşamasındayken; sistemin kurulacağı arazinin yeri, konumu ve eğim durumunun tespit edilmesi, su kaynağı yeri ve türünün belirlenmesi, toprağın fiziksel yapısının tespit edilebilmesi, bitki türü, sıra arası ve sıra üzeri mesafe gibi bazı önemli bilgilerin tespit edilmesi gerekir. Dikkat edilmesi gereken bir diğer önemli faktör ise proje tasarım ve montaj aşamasıdır.

Damla Sulama Sistemi Nerelerde Kullanılır?

Mısır, pamuk, yonca veya şeker pancarı gibi tarla bitkilerinden sebze ve ağaç ürünlerine, hatta topraksız yetişen bitkilerde bile damla sulama sistemleri kullanılabilir. Damla sulama, düz ya da eğimli araziler için uygundur. Suyun sınırlı, tuzlu olduğu bölgelerimizde ve özellikle hafif bünyeli topraklarda ekonomik yönden değerli (sebze, meyve gibi) bitkilerin sulanmasında kullanılabilir.

Damla Sulama Sizin İçin İyi Bir Çözüm Olabilir Mi?

Damla Sulama Sisteminin birçok teknik özelliğinden bahsettik. Ama avantajlarına ve sizin için iyi bir seçenek olup olmadığına değinmedik. Gelin birlikte bu avantajlara maddeler halinde göz atalım, ne dersiniz?

• Sadece %65-75 verimli olan diğer sulama yöntemlerinin aksine damla sulama, bitkilerin suyu kullanmasında % 90 oranda daha verimlidir.  
• Damla sulama sistemi nem seviyesini en uygun aralıkta tuttuğu için kullanılan alanın üretkenliği ve kalitesi artar. 
• Bitkilerin yaprak, gövde ve meyveleri ile su temasını en aza indirerek hastalıkları önlemeye yardımcı olur.
• Bitkiler arasındaki sıraların kuru kalmasına izin vererek erişimi iyileştirir ve yabani ot büyümesini azaltır.
• Sistem çok verimli olduğu için zamandan, paradan ve sudan tasarruf sağlar.
• Engebeli zeminde etkinliği artırır.
• Kök bölgesinin altındaki su ve besinlerin sızmasını önler.

Damlama Borusu Ömrü Kaç Yıldır?

Genellikle meyve bahçelerinde ve tarla bitkilerinde kullanılan damla sulama sistemleri kurulum maliyetini 4-6 yılda geri elde eder ve yerleştirilen borular 15 yıla kadar kullanılabilmektedir.

Yukarıda da detaylıca bahsettiğimiz gibi, damla sulama sistemlerinin diğer sistemlere nazaran bir çok faydası olduğu görülmektedir. Tabii her sistemde olduğu gibi bu sistemlerin de belli bir ömrü vardır. Fakat bu ömrü belirleyen çiftçilerimizin sisteme uyguladıkları bakım ve onarımla değişkenlik gösterir. Yetiştiricilerimiz kurulan damla sulama sistemi birleşenlerinin düzenli bakımını yaparak ürünlerimizi uzun yıllar boyunca kullanabilir, sistemden en iyi şekilde yararlanabilirler. Rivulis olarak, global ağlarla ördüğümüz yapılanmamızda köklü geçmişimizden gelen uzmanlık bilgisine dayanarak her mahsule özgü son teknoloji çözümler sunuyor, yetiştiricilerin yüksek kalite ile maksimum verim elde etmesini sağlıyoruz!